Zon

De zon heeft veel goede eigenschappen. Ze zorgt onder andere voor de aanmaak van vitamine D in onze huid (zie het artikel over vitamine D), doet ons denken aan vakantie, …

Maar de zon kan ook de nodige schade aanrichten aan onze huid, ogen,… Daarom is het belangrijk van ons goed te beschermen tegen deze negatieve effecten.

In dit artikel leest u meer over hoe en waarom de zon schade kan aanrichten en hoe u zich voor de zon kan beschermen.

Inhoud artikel:

Wat zijn UV-stralen?

UV of ultraviolet stralen maken deel uit van de straling die de zon uitzendt. Ze bevinden zich aan de blauwe kant van het spectrum van het zichtbaar licht.

UV-A

UV-A stralen dringen diep binnen in de huid tot in de lagere huidlagen. Hoe diep ze precies binnendringen in de huid hangt af van het huidtype. Ze veroorzaken veroudering van de huid (rimpels, huidvlekjes), zonnebrand, bruine huid, pre-cancereuze letsel en eventueel huidkanker.

UV-B

UV-B stralen dringen iets minder diep de huid binnen, maar ze zijn wel schadelijker dan UV-A stralen. Ze doen de huid verbranden en tasten het DNA aan. Door het aangetast DNA kan de controle over celdeling verloren gaan en kan het afweersysteem minder efficiënt werken. Hierdoor kan gemakkelijker kanker ontstaan.

UV-C

UV-C stralen zijn de gevaarlijkste soort UV-stralen. Gelukkig worden deze stralen tegengehouden door de ozonlaag. Ze zijn heel erg schadelijk voor huid en ogen.

UV-index

De intensiteit van UV-straling wordt uitgedrukt via de UV-index of zonkracht. De maximale UV-index die tijdens de middag wordt verwacht, wordt meegedeeld in het weerbericht. In de zomer is het aangeraden om deze dagelijks te raadplegen, zeker als u een buitenactiviteit gepland heeft.

De UV-index geeft u een idee over hoe sterk de zon zal schijnen, en bijgevolg welke maatregelen u moet nemen om goed beschermd te zijn.

Huidtype

Er zijn 6 verschillende huidtypes. Tot welke categorie iemand behoort ligt genetisch vast. De verschillende categorieën zijn opgemaakt op basis van hoe snel iemand verbrandt.

Huidtype

Uiterlijke kenmerken

Risico op verbranding

 Hoe bruint de huid?
1 Heel lichte huid, vaak met sproeten, rood tot lichtblond haar en lichte ogen. Heel snel verbrande huid Bruint niet tot weinig
2 Lichte huid, blond haar en lichte ogen Verbrandt snel Bruint langzaam
3 Licht getinte huid, bruin haar, vaak bruine ogen Verbrandt minder snel, zelden Bruint gemakkelijker
4 Getinte huid, donkere haren, donkere ogen (mediterraans type) Verbrandt bijna nooit Bruint goed
5 Donker getinte huid, haren en ogen Heel zelden Bruint intensief
6 Donker gepigmenteerde tot zwarte huid, donkere haren en ogen Verbrandt bijna nooit Huid is al donker gepigmenteerd 

Positieve effecten zon

De zon heeft veel positieve effecten. Ze zorgt voor een algemeen goed humeur, ze zorgt voor de aanmaak van vitamine D wat op zijn beurt weer samen met calcium zorgt voor sterke botten, … Een beetje zon (en de bijhorende UV-stralen) kan dus geen kwaad.

Negatieve effecten zon

De negatieve effecten van de zon kunnen zowel snel optreden (bv verbranding, zonneslag,…) als lang aanslepen (bv huidkanker, cataract,…).

Het meest gekende, acute effect van overmatige blootstelling aan de zon is verbranding van de huid. Daarenboven kan er dehydratatie optreden.

Een zonneslag wordt veroorzaakt door te lang met het hoofd in de zon te zitten. Hierdoor is het warmtecentrum in de hersenen ontregelt. Een erge zonneslag kan ontaarden in een levensbedreigende hitteslag.

Ook de ogen kunnen door een te veel aan UV-stralen ontsteken (oogbindvliesontsteking).

Hoe beschermen tegen de zon?

bronnen: http://www.kanker.be/kankerpreventie/slimmer-de-zon/gevaren-uv/ultraviolette-straling; https://www.cm.be/gezond-leven/leefgewoonten/veilig-zonnen/zonnestralen-uv-index.jsp; http://www.kanker.be/kankerpreventie/slimmer-de-zon/welk-huidtype-heb-jij; https://www.cm.be/gezond-leven/leefgewoonten/veilig-zonnen/index.jsp

image002